Kobiernik orzęsiony - Parmotrema perlatum (Huds.) M.Choisy (1952)
Rodzina: tarczownicowate - Parmeliaceae
|
Opis: Liściasty porost z szarozieloną plechą, która jest luźno związana z gałęziami drzew, ścianami cementowymi lub skałami. Pojedynczy okaz może wzrosnąć do około 15 cm. Płatki tworzące plechę mają szerokość do 15 mm, mają faliste brzegi i są uniesione z powierzchni, gdzie rośnie. Sama krawędź jest czarna. Listki z obfitymi soraliami i rzadkimi czarnymi rzęskami na obrzeżach. Apothecia są na ogół uważane za bardzo rzadkie. Dolna powierzchnia: czarna z brązową, nagą strefą obwodową, centralnie orzęsiona; rzęski obfite, proste, czarne pośrodku i jasnobrązowe i gładkie na marginesach.
Barwienia: kora K+ żółty, rdzeń C-, K+ i Pd+ żółty i pomarańczowy. Metabolity wtórne: zawiera atranorynę, kompleks kwasu stiktowego, w tym kwas stiktowy, konstiktowy i menegazziynowy i inne pokrewne substancje. Występowanie: Bardzo rzadki epifit, znany z około 20 stanowisk, głównie w Bieszczadach, na Roztoczu i Wysoczyźnie Elbląskiej. Tylko jedno stanowisko nowsze, z Wysoczyzny Przedborskiej (niecka włoszczowska - Jabłońska i in. 2009). Gatunek szczególnie narażony na utratę siedlisk, wymagający ochrony strefowej na wszystkich stanowiskach poza parkami narodowymi i rezerwatami przyrody. Gatunek wrażliwy na zanieczyszczenia, dlatego jest znacznie rzadszy w zaludnionych regionach krajów uprzemysłowionych i już wyginął w niektórych częściach Europy. W Polsce większość okazów zbierana była przed rokiem 1960. Uwaga: Rozpoznanie gatunku na podstawie próbki z jednej plechy potwierdzone zostało metodą analizy metabolitów porostowych (TLC) przez prof. dr hab. Martina Kukwę z Katedry Taksonomii Roślin i Ochrony Przyrody UG. Identyfikację kolejnych plech potwierdziła dr Anetta Wieczorek z Katedry Ekologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Szczecińskiego. Objęty ścisłą ochroną gatunkową - wymaga ustalenia strefy ochrony stanowiska o promieniu do 50 m. Czerwona lista porostów; status CR - na granicy wymarcia Literatura:
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów Publikacje:
- zdjęcie: https://www.grzyby.pl/gatunki/Parmotrema_perlatum.htm |
| Kołobrzeg: | Kołobrzeski Las oddz. 4b, 4d Nadl. Gościno oraz działki ewid. nr. 2/1, 2/2, 4 i 6 Miasta Kołobrzeg (Ekopark Wschodni 8.06.2019); dz. nr 1 obr 15 (Ekopark Wschodni, 11.01.2021); |
| gm. Kołobrzeg: | Budzistowo: Obrowskie Sosny (oddz. 195d, 192a,c,d,i, 2.02.2019) |
| gm. Ustronie M.: | Kołobrzeski Las oddz. 15g, 45a, 45a/d |