Dorasta od 1 do 5 m. Roślina okazała, wieloletnia, jednokrotnie owocująca potem zamierająca (monokarpiczna). W dobrych warunkach owocuje w drugim roku od skiełkowania, w gorszych po kilku latach. Łodyga wyprostowana, w przekroju okrągła, bruzdowano-rzeberkowana, 2-10 cm średnicy u podstawy; powierzchnia miernie szczeciniasto owłosiona, pokryta czerwono-brązowymi plamami. Zapach ziela nieprzyjemnie aromatyczny. Kwitnienie w czerwcu i lipcu.
Pochodzi z północnego i zachodniego Kaukazu. W wielu krajach to gatunek inwazyjny, tworzy niemal jednogatunkowe większe lub mniejsze grupy. Wyrasta w miejscach dawnej uprawy (uprawiany był jako roślina ozdobna) i w okolicach, rozprzestrzenia się wzdłuż potoków i dróg. Preferuje miejsca wilgotne, żyzne, świetliste. Częsty na obrzeżach zarośli przy ciekach i potokach, w rowach przydrożnych, wchodzi na wilgotne łąki i pastwiska, w wilgotnych miejscach o charakterze ruderalnym.

Bliskim gatunkiem jest barszcz Sosnowskiego (Heracleum sosnowskyi). Podawane w literaturze cecha różnicująca H. sosnowskyi - liście słabiej podzielone, o zaokrąglonych odcinkach; brzeżne płatki w baldaszku krótsze niż u barszczu Mantegazziego (Heracleum mantegazzianum) - nie pozwalają w praktyce pewnie odróżnić tych dwóch gatunków. Podział blaszki liściowej jest bardzo zmienny w obrębie jednej populacji, u roślin w różnym wieku, mniej lub bardziej ocienionych i w obrębie tego samego piętra liści na jednym egzemplarzu. Inne cechy różnicujące dotyczące owłosienia szypuł w baldachu, kształtu owoców i smug wydzielniczych, systemu korzeniowego są podawane niekonsekwentnie lub niejasno.