Źdźbło do 40 cm wysokości, w dolnej części gałęziste. Kwiaty zebrane w jednokwiatowe kłoski długości około 5 mm, te z kolei zebrane w kłosokształtną wiechę. Plewki dwa razy krótsze od górnych plew. Plewy 4. Najniższa plewa o połowę krótsza od drugiej. Trzecia i czwarta plewa ościste. Ość najwyższej plewy wystaje ponad kłosek przynajmniej o 2 mm. Pręcików 2[4]. Rośnie na polach i przydrożach. Kwitnie w maju i czerwcu.
Trawa zaliczana do roślin segetalnych (związanych z uprawami rolnymi). Występuje na glebach piaszczystych, suchych, ubogich w składniki pokarmowe, kwaśnych.

Roślina cenna dla Pomorza Zachodniego.

Uwaga: W pracy z roku 1894 (1895) Ascherson, analizując rozmieszczenie tomki ościstej w północnych Niemczech, podał również stanowisko tego gatunku z okolic Kołobrzegu.