Przystrumycznik pustułkowy - Hypotrachyna revoluta (Flörke) Hale 1975
Rodzina: tarczownicowate - Parmeliaceae
|
Opis: plecha listkowata, 2-8(10) cm średnicy, luźno przyrośnięta do przyrośniętej do podłoża, nieregularnie listkowata na obwodzie. Odcinki wydłużone do nieregularnych, często krótkie, płasko-wypukłe, zwykle oddzielone, rzadko nieznacznie zachodzące na siebie, 1-4 mm szerokości. Brzegi często pofalowane. Krawędź jednolita, rzadziej nieco nacinana. Zakończenia odcinków półścięte do zaokrąglonych, często zwinięte (zwłaszcza gdy są pokryte sorediami), wypukłe do lekko wklęsłych, często zaczernione. Górna powierzchnia szara do zielonkawo-szarej, gładka, błyszcząca, lekko biało oprószona lub bez oprószenia. Soredia początkowo mączyste, z czasem granulowane, początkowo półgłówkowate, powierzchniowe, potem przyjmują kształt kraterów, z wiekiem zlewają się ze sobą, białe lub zielonkawo-białe. Izydia nie występują. Rdzeń przedłużony biały lub białawy z ciągłą warstwą glonów. Dolna powierzchnia czarna, brązowiejąca w kierunku krawędzi. Chwytniki rzadkie, czarne, słabo dychotomicznie rozgałęzione.
Młode plechy gatunków Hypotrachyna revoluta i Hypotrachyna afrorevoluta są bardzo do siebie podobne. Niedojrzałe plechy można rozróżnić wyjątkowo, ale bardzo dojrzałe plechy można wyraźnie przypisać do jednego lub drugiego taksonu. U Hypotrachyna revoluta końcówki płatów są podniesione z drobnymi jasnoszarymi sorediami na końcach. Soredia są zawsze barwy plechy. Barwienia: górna kora K+ żółty, C-, KC-, P+ żółty, UV-, rdzeń K-, C+ czerwony, KC+ czerwony, P-. Metabolity wtórne: górna kora zawiera atranorinę i chloroatranorinę, rdzeń z kwasem gyroforiowym (główny składnik), kwasem 4, 5-di-O-metyliasciowym, kwasem 5-O-metyliasciowym (średnie ilości), kwasami lekanorowym i umbilikariowym (śladowe ilości lub brak). Występowanie: Rośnie na korze drzew liściastych, na niżu głównie na olszach, w miejscach o dużej wilgotności powietrza. W Polsce rzadki na całym obszarze. Gatunek wybitnie wilgociolubny. Jest to porost ginący w wyniku wycinania wilgotnych lasów oraz nadmiernego przesuszenia wnętrza drzewostanów. Jest porostem wskaźnikowym niżowych lasów puszczańskich. Objęty ścisłą ochroną gatunkową Czerwona lista porostów; status EN - wymierający Literatura:
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów |
| Kołobrzeg: | Kołobrzeski Las oddz. 4b (Ekopark Wschodni, 13.05.2019) |
| gm. Kołobrzeg: | Ząbrowski Las oddz. 264b - na poziomym konarze wierzby (16.04.2016); Budzistowo: Obrowskie Sosny oddz. 195d (2.02.2019); |