Jest wyjątkowo zmiennym gatunkiem pod względem pokroju, wielkości i kształtu liści. Liście mogą być łukowato wygięte, zielone lub zielonożółte, gładkie, bez plam, albo z wierzchu lub obustronnie plamiste, a czasami całe jednolicie fioletowe lub czerwone. Łodyga jest w środku pusta.
Kwiaty czerwone, bladoróżowe lub żółte, w zależności od podgatunku. Kwiat ma warżkę rombowatą, dłuższą niż szerszą, niemal nie podzieloną. Wyjątkowo rzadko zdarza się odmiana o kwiatach bladożółtych bez żadnego rysunku (Dactylorhiza incarnata subsp. ochroleuca) lub kukułka krwista forma albinotyczna (Dactylorhiza incarnata (L.) Soó f. alba) - dolne zdjęcie.
Kukułka krwista rośnie na podmokłych łąkach i torfowiskach nawapiennych, o odczynie obojętnym i lekko alkalicznym, na glebach umiarkowanie żyznych. Wegetację rozpoczyna w kwietniu, kwitnie od połowy maja do czerwca. W Polsce należy do grupy gatunków dość pospolitych.