Park im. Stefana Żeromskiego

Dawniejszy Nadmorski Park Zdrojowy. Zajmuje teren pomiędzy ulicami Rodziewiczówny i gen. Sikorskiego a Aleją Nadmorską. Położony jest nad morzem pomiędzy portem a Szańcem Kamiennym. Powierzchnia parku wynosi 31 ha. Rozciąga się na przestrzeni ponad 2 km. Założony został w XIX w. około 1858 roku a część parku w okolicach Pomnika Zaślubin w roku 1853. Nosił wówczas nazwę Strandpark (Park Plażowy).
W Kronice Kołobrzegu z roku 2000 dr Hieronim Kroczyński pisze, że w roku 1864 pomiędzy władzami miasta i wojskiem zawarte zostało porozumienie regulujące kwestię zagospodarowania tej części miasta. Na mocy porozumienia powstała wówczas nowa ulica (obecnie ul. Rodziewiczówny), a teren pomiędzy tą ulicą a brzegiem morskim mógł być zagospodarowany tylko zielenią. Porozumienie przewidywało, że cała ta zieleń w przypadku wojny miała być wycięta. Na szczęście tak się nie stało a założony wówczas park istnieje do dziś.

Park im. Stefana Żeromskiego - widok z Latarni Morskiej

Park znajduje się w ścisłej strefie uzdrowiskowej miasta. Należy do obiektów szczególnie chronionych, obfituje w liczne okazy starych i rzadko spotykanych roślin, a także w wiele śladów historycznych. Jest wpisany jako zabytek do rejestru Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (Nr rej. 927/76).

Kompleks parkowy powstawał stopniowo, etapami przez wiele lat, od zachodu w kierunku wschodnim. Od strony portu spotkamy tu najstarsze drzewa.

W pobliżu promenady prowadzącej do molo powstał w 1892 roku ogród różany, wspaniałe dzieło sztuki ogrodniczej Henryka Martensa - ogrodnika miejskiego. Rosły tu oprócz róż inne rośliny ozdobne, latem także egzotyczne, wkopane w ziemię w ogromnych gazonach.

Aleja Nadmorska w parku - szlak spacerowy

Obok ul. Mickiewicza są ślady po istniejącym tu od 1841 r. wojskowym cmentarzu niemieckim (Militär Friedhof) a po ostatniej wojnie także polskim. Cmentarz zlikwidowano w latach 60-tych ubiegłego wieku przekształcając go w park.

Wędrując wśród drzew, zauważyć można wrastające w park budowle, dla których jest on jak gdyby przeszkodą. Niektóre z nich górują nad zadrzewieniami przytłaczając je swoją kubaturą. W parku znajdują się też obiekty rekreacyjne tj. korty tenisowe, muszla koncertowa a także pojedyncze lokale małej gastronomii. Zauważymy tuż obok budowli, rosnące tu od stukilkudziesięciu lat potężne wiązy szypułkowe (limaki) rzucające się w oczy dziwnie szeroką dolną częścią pni. Drzewa te wytwarzają korzenie podporowe w starszym wieku. To sposób na życie w warunkach pionierskich, na glebach słabych i często zalewanych okresowo, na których ten gatunek dobrze rośnie.

Wiąz szypułkowy - typowy wygląd pnia

Rosną tu także: wiąz górski (brzost), dąb bezszypułkowy, dąb barwierski, brzoza brodawkowata, kasztanowiec zwyczajny, kasztan jadalny, platan klonolistny, brzoza omszona, robinia akacjowa, lipy, a także grab pospolity, buk zwyczajny.

Spośród klonów rozpoznać można bez trudu klon zwyczajny, klon jawor, klon polny i klon srebrzysty. Niektóre aleje zdobi jarząb pospolity i jarząb szwedzki, który tu na północy jest drzewem niemal pospolitym podczas gdy na południu Polski niespotykanym. W parku rośnie też olsza czarna, jesion wyniosły i amerykański, wierzba biała, wszędobylskie topole białe i włoskie, a w pobliżu sanatorium Bałtyk oryginalne topole szare z nietypową rzeźbą starych pni.

Z iglastych rosną tu: świerk kłujący, biały i serbski, daglezja zielona, która w swojej ojczyźnie - w zachodniej części Ameryki Północnej dorasta do 100 m wysokości i 4 m grubości, cis pospolity odmiana złocista, jodła kalifornijska i pospolita, jałowiec pospolity, sosna czarna, sosna wejmutka, sosna pospolita i żywotniki zachodnie, cyprysik groszkowy oraz modrzew europejski zrzucający igły na zimę.

Poniżej drzew, w podszycie rosną krzewy wzbogacając skład gatunkowy parku: czeremcha pospolita, lilak zwyczajny, bez czarny, forsycja, jaśminowiec, kalina koralowa, śnieguliczka biała, leszczyna pospolita, rododendrony, złotokap, porzeczka czarna, porzeczka czerwona, wiciokrzew suchodrzew i sporadycznie rosnący tu, chroniony wiciokrzew pomorski. Po ziemi płoży się lub wspina na drzewa bluszcz pospolity żyjący nawet do 400 lat.

Rokitnik zwyczajny - owoce

Park im. Stefana Żeromskiego - fragment przy Pomniku Zaślubin - plan z 1906 r.

Na wydmach piaszczystych rośnie owocujący pomarańczowo, umacniający je rokitnik zwyczajny.

Zbliżając się do wschodniej granicy parku warto zobaczyć na jego skraju egzemplarze dębu błotnego o liściach głęboko powycinanych i ostro zakończonych klapach. W pobliżu Kamiennego Szańca zachował się cypryśnik błotny rodem z nizinnych i błotnych wschodnich wybrzeży USA, o obwodzie 200 cm uznany za pomnik przyrody. On także pozbywa się igieł na zimę.

Wiosną upajać się można w parku widokiem kwitnących zawilców, kokoryczki wielokwiatowej i wielu innych roślin zielnych spotykanych w starych lasach. Tworzą one pod koronami drzew, w runie, kolorowe kobierce na tle martwego jeszcze otoczenia. Dopełnieniem klimatu tego miejsca są ptasie śpiewy podczas cieplejszych dni.

Kamienny Szaniec ogranicza park od strony wschodniej. Jest to fragment umocnień fortecznych, zbudowanych dla obrony wschodnich rubieży twierdzy. Już w XIX w. był to cel dalekich spacerów kuracjuszy tamtych czasów.
Park im. Stefana Żeromskiego, poprzez swoją kontrastowość z bezpośrednim sąsiedztwem terenów miejskich pozostawia niezapomniane wrażenie.

Park im. Stefana Żeromskiego - część wschodnia - plan z 1906 r.