Plaża morska wydaje się być miejscem skrajnie niegościnnym dla roślin ze względu na ubogie i niestabilne piaszczyste podłoże, duże zasolenie i pojawiające się od czasu do czasu sztormowe fale. Mimo to nie tylko plażowicze w sezonie letnim znajdują upodobanie w takim otoczeniu.

W pewnej odległości od brzegu, na tzw. plaży zimowej - zwanej tak dlatego, że tylko podczas zimowych sztormów docierają tu fale - spotkać można kilka bardzo charakterystycznych, wyspecjalizowanych gatunków roślin.
Wytrwały obserwator w wielu miejscach u podnóża wydm znajdzie niewielkie pędy honkenii piaskowej. Roślina ta doskonale przystosowała się do plażowych warunków. Nieograniczony wzrost i silna budowa uodparniają ją na przysypywanie i uderzenia niesionych wiatrem ziarenek piasku. Mało tego - to właśnie ziarna piasku przenoszone podmuchami między niepozornymi kwiatami transportują ziarna pyłku i umożliwiają zapylenie. Inne przykłady plażowych roślin to obficie, różowo kwitnąca, jednoroczna rukwiel nadmorska i solanka kolczysta ze sztywnymi, kłującymi liśćmi.

Plaża w m. Grzybowo

Oddalając się od morza docieramy do białych wydm przednich. Nazywane są tak dlatego, że na ich powierzchni leży czysty, biały piasek, taki sam jak na plaży, brak tu zupełnie próchnicy. Na wydmie białej łanami występują dwa gatunki traw - piaskownica zwyczajna i wydmuchrzyca piaskowa - o kluczowym znaczeniu dla formowania się wydm. Piaskownica tworzy zbite kępy i łany zatrzymujące skutecznie niesiony wiatrem piasek. Wydmuchrzyca natomiast rośnie luźniej, ale za to jej silne kłącza stanowią coś w rodzaju szkieletu wydmy. Poza wspomnianymi trawami łatwo tu można spotkać m.in. lepiężnika kutnerowatego o dużych, srebrzystych i trójkątnych liściach oraz także srebrzystolistną, nadmorską bylicę polną.

Honkenia piaskowa na plaży w pobliżu Sianożęt

Pas wydm na wybrzeżu kołobrzeskim jest wąski i często tuż za wydmą przednią znajdują się trwałe tereny zielone. Jedynie w okolicy Dźwirzyna na zapleczu wydm białych wykształcają się następne szeregi wydm zwanych szarymi. Są one starsze i dlatego na ich powierzchni zaobserwować można, nadającą im charakterystyczną barwę, cieniutką warstewkę próchnicy. Mimo, że tuż pod nią znajduje się to samo ubogie, piaszczyste podłoże - zmiana warunków siedliskowych jest istotna. Nawet cienka warstwa próchnicy znacząco wpływa bowiem na utrzymywanie wilgoci i dostępność substancji odżywczych. W związku z tym spotkać tu można cały szereg roślin nie występujących lub rzadko pojawiających się na wydmie białej.

W formie prostych linii rosną pędy chronionej turzycy piaskowej, wydające w równych odstępach pęki wąskich liści, licznie pojawia się charakterystyczny dla piaszczystych wybrzeży fiołek trójbarwny. Na szare wydmy wkraczają też licznie sosny zwyczajne, które w miejscach skrajnie suchych tworzą bory chrobotkowe. Borom tym charakterystyczną fizjonomię nadają poduchy chrzęszczących przy suchej pogodzie pod stopami chrobotków, rosnące w lukach między luźno rosnącymi drzewami. Chrobotki, symbiotyczne organizmy zbudowane z grzybów i glonów, przystosowane są doskonale do ekstremalnych warunków wilgotnościowych i sprawnie korzystają z wilgoci zawartej w powietrzu.

Brzeg morski w zachodniej części Kołobrzegu po sztormie; bryły torfu i rudy darniowej

Dla lasów sosnowych pokrywających ubogie piaski na zapleczu wydm rośliną najbardziej charakterystyczną jest bażyna czarna
Ta niewielka krzewinka o krótkich, wałeczkowatych liściach i czarnych, niejadalnych owocach występuje łanami w lepiej zachowanych fragmentach borów. To ze względu na jej obecność bory sosnowe na wybrzeżu wydmowym nazywamy bażynowymi. Są to specyficzne zbiorowiska leśne z kompozycją gatunków nie spotykaną nigdzie indziej poza wybrzeżem. W runie spotkać można wiele gatunków chronionych, zagrożonych w skali Polski lub regionu. Rosną tu drobne storczyki: tajęża jednostronna, bardzo rzadko spotykana koło Dźwirzyna listera sercowata oraz cały szereg gruszyczek, gruszyczka jednostronna, gruszyczka jednokwiatowa, gruszyczka mniejsza.

Klifowy brzeg morski we wschodniej części Kołobrzegu - po sztormie

Specyficznym składnikiem flory strefy nadmorskiej są liczne nasadzenia obcych gatunków drzew i krzewów. Wprowadzane one były dla umocnienia wydm i "atrakcyjnienia" naturalnego wybrzeża poprzez zamianę w parkowe promenady. W efekcie łatwo tu można spotkać sprowadzoną z górskich szczytów kosodrzewinę czy pochodzące z bardziej odległych regionów: sosnę czarną, sosnę smołową, sosnę wejmutkę i różę pomarszczoną. Te sztuczne zalesienia przyczynić się mogły do ustąpienia szeregu światłolubnych gatunków np. mikołajka nadmorskiego, którego darmo szukają botanicy od dziesiątek lat na kołobrzeskim wybrzeżu.

Wprowadzenie obcych gatunków to jednak niewielkie zło w porównaniu z zagrożeniami związanymi z masowym turystycznym użytkowaniem brzegu morskiego. W wyniku wydeptywania borów ich runo zmienia się w klepisko, a piaski wydm są ponownie uruchamiane z powodu niszczenia wiążących je roślin. Zanieczyszczanie i zaśmiecanie powoduje przekształcanie lokalnych siedlisk.

Dźwirzyno

Najgroźniejsze jest jednak zabudowywanie coraz większych obszarów wzdłuż brzegu morskiego - lokalizowanie hoteli i kolejnych ośrodków wypoczynkowych w coraz większej ilości i coraz bliżej plaż morskich. Efektem jest postępująca fragmentacja, zmniejszanie areału i degradacja charakterystycznych dla bałtyckiego wybrzeża ekosystemów.

Niszczycielskiemu działaniu człowieka towarzyszy na znacznych odcinkach wybrzeża kołobrzeskiego abrazja, czyli erodująca brzeg działalność morza. W jej wyniku powstają niewysokie klify, ze zbiorowiskami leśnymi na szczycie (np. w rejonie kołobrzeskiego osiedla Podczele) lub ze zbiorowiskami charakterystycznymi dla wydm, tam gdzie morze podmywa dawne wybrzeże wydmowe (np. na wschód od Kołobrzegu).