Wstecz

Siedliska przyrodnicze wymagające ochrony

2180 Lasy mieszane i bory na wydmach nadmorskich


Podtyp: 2180-1 las brzozowo-dębowy Betulo pendulae-Quercetum roboris
Las brzozowo-dębowy może mieć rozmaitą postać: zwartych, niskich lub wysokich zarośli, zwłaszcza w miejscach narażonych na działanie silnych wiatrów, niskopiennego lasu, dorastajacego zaledwie do kilkunastu metrów wysokości, a także wysokopiennego lasu, zazwyczaj w miejscach oddalonych od brzegu morza.
Nad morzem lasy narażone są na abrazję i mechaniczne oddziaływanie sztormowych wiatrów, a także na zasypywanie piaskiem nawiewanym z wydm lub z plaży. W niektórych miejscach zbiorowiska lasu brzozowo-dębowego są okresowo zalewane i zapiaszczone lub trwale pokryte nowo nawianym piaskiem. Warstwa drzew wielogatunkowa, wysokich - zwarta (do 55%), niższych - dość luźna (pokrywanie do 30%). W miejscach narażonych na działanie silnych wiatrów drzewostany są niższe i bardziej zwarte niż w miejscach zacisznych. W drzewostanie panuje dąb, znaczny udział ma także brzoza. Dwuwarstwowy zwykle podszyt osiąga zróżnicowane zwarcie, zależnie od stadium rozwojowego roślinności. Buduje go głównie kruszyna oraz podrost dębu szypułkowego i jarzębiny. W zbiorowiskach nadmorskich krzewy wykazują ogromną żywotność. Niekiedy spory udział w zbiorowisku ma wiciokrzew pomorski. Runo, występujące zazwyczaj w lukach między krzewami, charakteryzuje duża różnorodność florystyczna, choć największą stałość i obfitość wykazują liczne gatunki leśne o szerokiej skali ekologicznej. Las brzozowo-dębowy charakteryzuje duża zmienność lokalno-siedliskowa.

Reprezentatywne gatunki
dąb szypułkowy, brzoza omszona, dąb bezszypułkowy (w zachodniej części wybrzeża), kruszyna pospolita, leszczyna pospolita, czeremcha zwyczajna, szakłak pospolity, borówka brusznica, wiciokrzew pomorski (w zachodniej części wybrzeża), kosmatka owłosiona, siódmaczek leśny, borówka czernica, groszek skrzydlasty, turzyca pigułkowata.

Podtyp: 2180-3 łęg czeremchowo-jesionowy Fago-Quercetum petraeae
Łęg czeremchowo-jesionowy jest wysoko- lub niskopiennym lasem, wielowarstwowym, z warstwami przenikajacymi się i stąd trudnymi do jednoznacznego wyróżnienia. Zbiorowisko jest bogate florystycznie, duży - w porównaniu z innymi zbiorowiskami leśnymi - jest zwłaszcza udział fanerofitów z klasy Querco-Fagetea, które z łatwością się odnawiają i wchodzą tym samym w skład 3-4 warstw. Wg Piotrowskiej (2003) zbiorowisko budują 42 gatunki drzew i krzewów, 109 gatunków roślin zielnych i tylko 15 gatunków roślin zarodnikowych. Największą rolę w fitocenozach odgrywa czeremcha zwyczajna, często dorastajaca do warstwy drzew, która jest także jedynym charakterystycznym regionalnie gatunkiem Pruno-Fraxinetum. W runie dość liczną grupę stanowią gatunki leśne z klasy Querco-Fagetea, o szerokiej skali ekologicznej.

Reprezentatywne gatunki
czeremcha zwyczajna, olsza czarna, jesion wyniosły, bez czarny, porzeczka czerwona, porzeczka alpejska, jarząb pospolity.

Podtyp: 2180-4 nadmorski bór bażynowy Pruno-Fraxinetum
Bory sosnowe występujące na wydmach nadmorskich w wąskiej strefie pobrzeża polskiego Bałtyku. Występują one na piaskach wydmowych różnego wieku, o różnym stopniu rozwoju procesu glebowego. Proces ten jednak z reguły jest wyraźnie zaawansowany i doprowadza do powstania gleb bielicowych i bielic.
Nadmorski bór bażynowy jest charakterystycznym trwałym zbiorowiskiem kończącym serie sukcesyjne w obszarach wydmowych piasków nadmorskich. Zespół ten ma bardzo szeroką amplitudę od siedlisk suchych do wilgotnych.
Drzewostan tworzy sosna oraz pojedynczo brzoza brodawkowata, ma zwarcie umiarkowane, a drzewa mają charakterystyczny wygląd; zazwyczaj niskie, o krzywych pniach i konarach zniekształconych przez wiatr wiejący od morza. Warstwa krzewów obejmuje podrost sosny i brzozy z jarzębiną, wierzbą piaskową. W runie występuje mała liczba gatunków. Są wśród nich typowe gatunki borowe: chrobotki, płucnica islandzka, jastrzębiec kosmaczek, szczotlicha siwa, strzęplica sina, borówka czernica, borówka brusznica, kosmatka owłosiona, pszeniec zwyczajny, widłak goździsty, wrzos pospolity, śmiałek pogięty.
Od borów sosnowych w głębi lądu odróżnia się występowaniem z dużą stałością całej grupy gatunków, jak: bażyna czarna, brodawkowiec czysty, paprotka pospolita, gruszyczka jednokwiatowa, listera sercowata, malutki storczyk tajęża jednostronna, a w miejscach wilgotniejszych prawnie chroniony wrzosiec bagienny, bagno zwyczajne, borówka bagienna.
Charakterystyczną cechą zespołu jest też przechodzenie tu niektórych roślin z wydm nadmorskich; jak: turzyca piaskowa, wierzba płożąca piaskowa i jastrzębiec baldaszkowy.

Płaty borów nadmorskich mają duże znaczenie w umacnianiu wydm i zasługują na pełną ochronę.

Lasy na wydmach stanowiące siedlisko przyrodnicze występują wzdłuż wydmowego odcinka wybrzeża w Dzielnicy Zachodniej Kołobrzegu, ciągnąc się w stronę Grzybowa. Problemem w ich ochronie jest silna presja rekreacyjna oraz wykonywanie niektórych prac związanych z gospodarką leśną, w szczególności wykonywanie zrębów zupełnych i sztuczne odnawianie siedlisk nadmorskich sosną zwyczajną, z niedostatecznym wykorzystaniem gatunków odnawiających się naturalnie.


Nadmorski bór bażynowy pomiędzy Dżwirzynem i Grzybowem