Kemy Rymańskie

Przewidywany obszar chronionego krajobrazu

Teren położony między doliną rz. Mołstowej na zachodzie a doliną Lędówki na wschodzie, między wsiami Dębica, Leszczyn, Rymań, Rzesznikowo na południu a Starninem, Rębicami i Drozdowem na północy. Powierzchnia obszaru wynosi 2604 ha.

Mapa: Granice obszaru Kemy Rymańskie

Rozległy obszar, głównie lasów, łąk i pól uprawnych, przecinający centralną część gminy Rymań ze wschodu na zachód i łączący korytarz ekologiczny doliny Mołstowej z korytarzem Dębosznicy i Błotnicy (rejon jez. Kamienica). Obszar cechuje się bardzo zróżnicowaną rzeźbą terenu. Jej charakterystycznym elementem są wyraźnie zaznaczające się w krajobrazie wzgórza kemowe. Wznoszą się one do 35 m ponad powierzchnię rozległych obniżeń znajdujących się między nimi i zajmowanych przez łąki, torfowiska mszarne i lasy bagienne. W odróżnieniu od większości przylegających terenów wzgórza pokryte są lasami, co zwiększa ich walory krajobrazowe. Lasy te tworzą głównie drzewostany dębowe (z dużą powierzchnią starodrzewu) z masowo występującą borówką czarną, orlicą pospolitą i trzcinnikiem leśnym. Wśród lasów w miejscach niżej położonych walorami przyrodniczymi wyróżniają się kompleksy brzezin i borów bagiennych oraz lasów łęgowych, grądów i buczyn. Największy kompleks bagiennych lasów z dominacją brzozy omszonej i sosny, znajdujący się między Starninem i Rymaniem, zaproponowany został do ochrony w formie rezerwatu Starnińskie Brzeziny. W runie tych lasów występuje wiele gatunków torfowiskowych, np.: bagno zwyczajne, wrzosiec bagienny, borówka bagienna, rosiczka okrągłolistna i modrzewnica zwyczajna.

Kompleksy lasów łęgowych, buczyn i grądów o szczególnych walorach przyrodniczych występują na N od osady Ledowo oraz 1,5 km SW od Strzebielewa. Charakterystycznym i unikatowym elementem tych miejsc jest licznie występująca tu tojeść gajowa. Towarzyszą jej poza tym z roślin zagrożonych lub chronionych: szczaw gajowy, łopian gajowy, przetacznik górski, bluszcz pospolity, przylaszczka pospolita, marzanka wonna, żankiel leśny. W różnych zbiorowiskach leśnych występuje licznie konwalia majowa oraz wyjątkowo tu częsty wiciokrzew pomorski.

Poza lasami na szczególną uwagę zasługują torfowiska mszarne oraz trawiaste murawy na zboczach N od Rymania, gdzie licznie rośnie śmiałka goździkowa oraz kocanki piaskowe. Najlepiej zachowane torfowiska mszarne zaproponowane zostały do ochrony w formie użytków ekologicznych (Mszar Starnin I, Mszar Starnin II, Mszar Ledowo i Mszar Śródpolny Dębica). Z ekosystemów wodnych występujących na terenie obszaru wymienić należy jezioro Starnin. Położone jest ono malowniczo wśród borów sosnowych w głębokim obniżeniu. U podstawy skarp znajdują się cisy z porzeczką czarną. Poza wąskim pasem szuwarów trzcinowych na jeziorze występują rozległe płaty grążela żółtego i grzybieni białych. W zachodniej części obszaru, W i NW od Dębicy znajduje się szereg źródlisk zasilających Dębosznicę. Większość z nich położona jest w niewielkich zadrzewieniach grądowych i zaroślach leszczynowych. Występują tu m.in. podkolan zielonawy, pierwiosnka lekarska, zerwa kłosowa, kalina koralowa. Najdalej na północ wysunięte źródlisko w oddz. 246d jest dla odmiany położone wewnątrz lasów dębowo-bukowych. Występują tu na dużych powierzchniach zbiorowiska z dominacją wątrobowców, a z gatunków zagrożonych i chronionych: manna gajowa i porzeczka czarna.

W rozległych obniżeniach między kemami znajdują się kompleksy łąk i szuwarów z takimi gatunkami jak: bodziszek błotny, rdest wężownik, dzięgiel leśny, ostrożeń warzywny, turzyca pospolita, krwawnik kichawiec, czarcikęs łąkowy, wąkrota zwyczajna. Najciekawsze łąki (poza wymienionymi już z doliny Mołstowej) występują W od Dębicy, w dolinie Lędówki NE od Dębicy, między Rymaniem i Małoborem. Miejscami na obrzeżach torfowisk niskich występują bogate florystycznie, luźne zarośla róż i głogów, m.in. z drżączką średnią w runie (W od Dębicy).

Znamiennym elementem krajobrazu obszaru są potężne drzewa. Niezwykłe ich skupienie występuje koło Małoboru, gdzie rośnie dąb o obwodzie 610 cm, 2 dęby o obwodzie ponad 4 m, 8 o obwodzie ponad 3 m i bardzo wiele o średnicy ponad 2 m. Rosną tu też dwa buki o obwodzie ponad 4 m i kilkadziesiąt grabów o obwodzie ponad 1 m. Koło Ledowa rosną buki o obwodzie 588 cm i 438 cm oraz lipa o obwodzie 485 cm. W parku koło Rymania i na południe od niego występują dęby m.in. o obwodzie 511, 450, 410, 405 cm i 12 drzew o obwodzie ponad 3 m, buk o obwodzie 300 cm i graby o obwodzie 262 i 226 cm.

Obszar cenny z uwagi na walory o charakterze lokalnym - kontrastowość ekologiczną, naturalny charakter, korytarz ekologiczny między rejonem jez. Kamienica i doliną rzeki Mołstowej, pełni rolę łącznika między obiektami o walorach regionalnych (ginące torfowiska mszarne i lasy bagienne).
Cenny gatunek fauny - płaz: kumak nizinny, traszka grzebieniasta.

Obiekt Kemy Rymańskie zaproponowano jako obszar siedliskowy do sieci Natura 2000 z uwagi na wysokie walory przyrodnicze i duży udział siedlisk wymienionych w Dyrektywie Siedliskowej.

Dolina Mołstowej

Przewidywany obszar chronionego krajobrazu

Obiekt obejmuje teren doliny rzeki Mołstowej na całej długości przebiegu przez gminę Rymań.
Celem ustanowienia jest zachowanie wyróżniającego się krajobrazowo terenu o zróżnicowanych ekosystemach i charakterze naturalnym, wartościowego ze względów turystycznych oraz pełniącego funkcję korytarza ekologicznego.

Rzeka Mołstowa - młyn wodny w Jagielinie koło Rzesznikowa

Wąska dolina, głęboko wcięta w piaszczystą pradolinę plejstoceńską, kręte koryto rzeki, na niewielkich odcinkach poddane regulacji nadaje naturalny charakter krajobrazowi doliny. Walory wzmacniają występujące na dnie i zboczach doliny bogate florystycznie łęgi i grądy ze stanowiskami: podkolana zielonawego, bluszczu pospolitego, konwalii majowej, porzeczki czarnej, skrzypu zimowego, przylaszczki, kaliny koralowej i szczawiu skupionego.
Fragment gminy po lewej stronie rzeki w rejonie wsi Grąd jest niezwykle ciekawy ze względu na bogate florystycznie łąki ze starcem wodnym, turzycowiska i wznoszące się wśród mokradeł grodzisko. W zadrzewieniu pokrywającym wzniesienie otoczone dobrze zachowanymi wałami występują takie ciekawostki botaniczne jak czerniec gronkowy, kalina koralowa i konwalia majowa.

Jest to jeden z najcenniejszych faunistycznie terenów gminy. Łącząc się z Regą, będącą korytarzem ekologicznym pierwszorzędnego znaczenia, rzeka stanowi bardzo ważny element sieci ekologicznej dla wędrownych organizmów. W jej wodach stwierdzono m.im. minoga strumieniowego i minoga rzecznego, a także szlachetne gatunki ryb: lipienia, troć wędrowną.
Dolina ta jest miejscem rozrodu i bytowania innych przedstawicieli kręgowców: płazów, gadów, ptaków i ssaków, jest lokalnym korytarzem ekologicznym drugorzędnego znaczenia.
Stwierdzono tu następujące gatunki: zimorodek, łabędź niemy, bocian biały, zielonka, derkacz, kania rdzawa.
Dolina Mołstowej zaproponowana została jako obiekt siedliskowy sieci Natura 2000.