Park im. Aleksandra Fredry
Park im. Aleksandra Fredry o powierzchni 26,7 ha położony jest wokół Amfiteatru. Zajmuje teren pomiędzy ulicami: Aleksandra Fredry, 4. Dywizji Wojska Polskiego i Antoniego Sułkowskiego. Założony został na przełomie XIX i XX w. jako "Park na Wilczym Wzgórzu (Wolfbergs Park)". Jest to park o charakterze krajobrazowym typu obwodniowego. Posiadał charakterystyczny motyw obwodnicy podwójnej, prowadzonej po obrzeżu terenu parkowego. Był to układ ogrodowy zastosowany przez planistów francuskich, rozpowszechniony od II połowy XIX wieku w wielu krajach Europy.
Park w części jest trudnodostępny i podmokły, zawiera także historyczne ślady po dawnym Forcie Wilczym, gdzie później zbudowano Teatr Leśny (1925 r.) a obecnie Amfiteatr. W centrum parku występuje oczko wodne wskazujące na bardzo wysoki poziom wód gruntowych i nieprzepuszczalne podłoże.
Główne wejście do parku mieściło się od strony ulicy IV Dywizji W.P. (dawniej: Hazenbietscher Weg). Poza tym boczne wejścia parkowe znajdowały się na krańcu północnym i zachodnim parku, przy alei biegnącej południowym krańcem Parku Nadmorskiego, przy Kamiennym Szańcu i dalej w kierunku wschodnim.
W wyniku ogrodzenia terenu campingu dawne główne wejście na teren parku zostało zlikwidowane.
Park wpisany jest jako zabytek do rejestru Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (Nr rej. 927/76).
Drzewostan parku charakteryzuje się dużą różnorodnością głównie gatunków rodzimych i niewielką ilością gatunków obcych. Są to gatunki lubiące gleby żyzne wilgotne a nawet czasowo podmokłe.
| Mapa: Park im. Aleksandra Fredry |
Spośród drzew rodzimych w parku występują: buk zwyczajny, brzoza brodawkowata, brzoza omszona, dąb szypułkowy i grab pospolity, jesion wyniosły, olsza czarna i olsza szara, lipa drobnolistna, klon zwyczajny, klon jawor i klon polny, wiąz górski (brzost), wiąz pospolity i wiąz szypułkowy (limak) a także różne gatunki wierzb i pojedyncze, potężne topole czarne osiągające do 500 cm w obwodzie. Ponadto rosną tu również biało kwitnące robinie akacjowe, dąb bezszypułkowy, którym wysadzona jest ul. Gen. Sułkowskiego, topole białe, jodła pospolita, świerk pospolity i modrzew europejski.
Wśród gatunków obcego pochodzenia wymienić można: cypryśniki błotne, pochodzące z terenów bagnistych południowo-wschodnich wybrzeży Atlantyku w USA. Wytwarzają one tzw. pneumatofory czyli korzenie oddechowe wyrastające w górę ponad grunt. Spośród 6-ciu tu rosnących, dwa cypryśniki o obwodach 210 i 150 cm oraz wysokości 20 i 14 metrów uznano jako pomniki przyrody.
Rosła tu dawniej jodła kalifornijska o obwodzie 260 cm i wysokości 35 m także uznana jako pomnik przyrody. Obecnie nieistniejąca, powalona przez wiatr kilka lat temu, jednak widnieje nadal w niektórych rejestrach i na kartach wydawnictw turystycznych.
W pobliżu Amfiteatru spotkamy grupę skrzydłoorzechów kaukaskich o malowniczym pokroju i dekoracyjnych warkoczach owoców do 50 cm długości. Naturalne odnowienia gatunku świadczą o sprzyjającym środowisku dla niego. Występuje też dąb błotny, dąb burgundzki, kasztanowiec zwyczajny, klon czerwony, sosna czarna i sosna rumelijska z Bałkanów, a także pojedyncze żywotniki zachodnie ukryte w gęstwinie drzew. Do ciekawostek zaliczyć można rosnące tu dwie ogromne choiny zachodnie, które trudno odróżnić od innych iglastych drzew w parku. Z iglastych rosną tu: unikatowa hybrydowa jodła o łacińskiej nazwie Abies x insignis otrzymana ze skrzyżowania jodły kaukaskiej i jodły hiszpańskiej, świerk sitkajski rodem z zachodnich wybrzeży Ameryki Północnej oraz daglezja zielona, jedno z najwyższych drzew na świecie, które w swojej ojczyźnie - w zachodniej części Ameryki Północnej dorasta do 100 m wysokości i 4 m średnicy.
| Park im. Aleksandra Fredry - plan parku z 1906 r. |
| Ul. gen. Antoniego Sułkowskiego - dęby bezszypułkowe |
W podszycie, czyli dolnym piętrze roślinności dostrzec można krzewy: czeremchę pospolitą, kruszynę, szakłak pospolity, dereń rozłogowy, trzmielinę zwyczajną, leszczynę pospolitą, porzeczkę czerwoną, porzeczkę alpejską, jarząb pospolity, głogi, jeżynę. Do ciekawostek należy borealny gatunek maliny okazałej o jasnofioletowych kwiatach i łacińskiej nazwie Rubus spectabilis oraz kalina koralowa. Rośnie też bez czarny o czarnych, zebranych w kiście jagodach a także sporadycznie występujący na północy kraju bez koralowy owocujący jagodami czerwonymi.
Jest to imponujący zestaw roślin tworzących bardzo urozmaicony gatunkowo, sędziwy drzewostan, pełen przyrodniczych ciekawostek.
| Ciąg pieszy przy ul. Aleksandra Fredry - buki wschodnie i pospolite |
Park stanowi ostoję wielu ptaków śpiewających, których śpiew i niezwykłe ubarwienie możemy podziwiać w ciepłe wiosenne i letnie dni. Są tu tereny lęgowe ok. 48 gatunków ptaków. Występują tu między innymi: krzyżówka, grzywacz, sierpówka, puszczyk, krętogłów, dzięcioł duży, sosnówka, piegża, kos, raniuszek, makolągwa, mysikrólik, zniczek.
Wczesną wiosną, gdy przyroda daje pierwsze oznaki życia, w podszycie zakwitają: ziarnopłon, zawilce gajowe i zawilce żółte.
Nieprzyjemne wrażenie sprawia działalność człowieka. Widać tu walające się śmieci, puszki, butelki po napojach alkoholowych, ślady po ogniskach oraz zwieszające się z drzew liny, które młodzież montuje dla zabawy. Napotkać można nadpalone pnie potężnych świerków sitkajskich a także ślady nacinania daglezji zielonej za pomocą piły. W miesiącach letnich park, a w szczególności gęsto zakrzaczone miejsca pełnią rolę szaletu. Na nic zdaje się Regulamin Porządkowy obowiązujący w parku skoro nie jest wzmocniony działaniem odpowiednich służb. Wizyty Straży Miejskiej tutaj do częstych nie należą. Nie służy parkowi utrzymywanie go w stanie naturalnym, bez zabiegów pielęgnacyjnych i prześwietleń. Ścieżki spacerowe są zaniedbane i zdewastowane działaniem domorosłych "specjalistów". Szkoda, że tak uroczy zakątek pozostawiony jest własnemu losowi.
Mimo to, zachęcam jednak do spacerów po parku o każdej porze roku. Bezpośredni kontakt z przyrodą jest bardzo dobrą formą relaksu.
|