Dolina Parsęty

Przewidywany Obszar Chronionego Krajobrazu

Obiekt proponowany do ochrony to rozległa dolina rzeczna wraz z terenami przyległymi, a także ciekawymi fragmentami wysoczyzny morenowej, bardzo interesujący pod względem geomorfologicznym, krajobrazowym i przyrodniczym. Rzeka jest uważana za jedną z najciekawszych i najcenniejszych polskich rzek łososiowych.

Zachowania wymagają walory przyrodnicze doliny rzecznej z roślinnością wodną, szuwarową, łąkową, ze zbiorowiskami torfowiskowymi o charakterze naturalnym, z rzadko spotykanymi, zagrożonymi i chronionymi gatunkami roślin. Celem ochrony jest zabezpieczenie naturalnych odcinków rzeki przed oddziaływaniem człowieka polegającym na nierozważnej jej zabudowie hydroenergetycznej, przy jednoczesnym zachowaniu siedlisk bytowania i rozrodu fauny wodnej.

W wodzie, w wielu miejscach wykształciło się zbiorowisko ze strzałką wodną (w miejscach o wartkim nurcie ma charakter wąskolistnych łąk podwodnych, przy brzegach płaty roślin o liściach wynurzonych). Często spotkać można ponadto zbiorowiska zanurzonych rdestnic - przeszytej i grzebienistej oraz nieczęstego włosienicznika rzecznego. W spokojnych, osłoniętych od falowania zakolach Parsęty wykształca się malowniczy zespół "lilii wodnych" , budowany przez dwa gatunki podlegające częściowej ochronie - grzybienie białe i grążel żółty. Na brzegach rzadki szuwar skrzypowy ze skrzypem bagiennym. Wzdłuż brzegów rzeki zarośla wierzb wąskolistnych. Rzadkim składnikiem tych fitocenoz jest chroniony dzięgiel nadbrzeżny.

Parsęta w okolicy Włościborza

Dno doliny pokrywają łąki, szuwary i turzycowiska. Na skraju lasów i łąk u podnóża zboczy doliny Parsęty stwierdzono kilka okazów pełnika europejskiego oraz kukułki Fuchsa. W lasach trafia się wiele drzew o rozmiarach pomnikowych, głównie buków. Na uwagę zasługują np. drzewa w okolicy Lubkowic (gm.Gościno) z bukiem o obwodzie 644 cm na czele.

Dolina Parsęty stanowi korytarz ekologiczny rangi krajowej. Obszar ten charakteryzuje się dużymi walorami występującej tu roślinności m.in. ze względu na całkowitą lesistość zboczy i dna doliny. Dominują lasy liściaste, charakterystyczne dla dolin rzecznych - olsy i łęgi, a w wyższych partiach grądy i buczyny, a także bory sosnowe.

Są tu siedliska i rośliny wymieniane w Dyrektywie Habitatowej oraz w ustawie o ochronie przyrody. Siedliska te powinny być przedmiotem szczególnej troski. Z gatunków rzadkich i chronionych występują tu: złoć pochwowata, rutewka orlikolistna, czerniec gronkowy, przylaszczka, konwalia majowa, marzanka wonna, wiciokrzew pomorski, bluszcz, dzwonek szerokolistny, bniec czerwony, kalina koralowa, paprotka zwyczajna, pełnik europejski, dzięgiel nadbrzeżny i inne.

Parsęta jest doskonałym miejscem bytowania ptaków wodno - błotnych, drapieżnych, śpiewających. Lasy w Dolinie Parsęty są miejscem bytowania jeża, ryjówkowatych, w tym ryjówki aksamitnej i rzęsorka rzeczka, nietoperzy, zającowatych, gryzoni, w tym wiewiórki oraz lisa, jenota, borsuka, gronostaja, kuny leśnej, łasicy, jeleni, saren i dzików. Na całej długości Parsęty występują 3-4 rodziny wydry.

Występują tu wymienione w Konwencji Berneńskiej: żaba śmieszka, traszka zwyczajna, ropucha szara, żaba trawna, żaba moczarowa, jaszczurka żyworodna, zaskroniec zwyczajny, sarna, zając szarak, łasica, nornik północny, ryjówka aksamitna i malutka, perkozek, perkoz rdzawoszyi, łabędź niemy, gęgawa, krzyżówka, gągoł, żuraw, cyranka, perkoz dwuczuby, czernica, myszołów, wodnik, łyska.