Ekopark Wschodni

Użytek ekologiczny

"Ekopark Wschodni" został ustanowiony Uchwałą Nr XXIX/278/96 Rady Miejskiej w Kołobrzegu z dnia 25 marca 1996 r. (ze zmianami w Uchwale Nr LIX/560/98 z dnia 8 czerwca 1998 r). Jego powierzchnię określono na 381,3581 ha. Uchwałą z dnia 13 września 2017 r. obszar użytku określono na 385,8616 ha. Obszar jest niezwykle cenny pod względem krajobrazowym, geomorfologicznym, faunistycznym i florystycznym.
Zasadniczym elementem użytku jest niecka słonawych torfowisk "Solne Bagno".

Mapa: Granice użytku ekologicznego Ekopark Wschodni

Granice Ekoparku Wschodniego stanowią:
- od wschodu: granica gminy miejskiej Kołobrzeg oraz zachodnia granica osiedla mieszkaniowego Podczele,
- od południa: szosa i tor kolejowy Kołobrzeg - Koszalin, z wyłączeniem zespołu sanatoryjno - wczasowego w Podczelu, gruntów ornych między szosą Kołobrzeg - Koszalin, a torem kolejowym Kołobrzeg - Koszalin i wschodnią granicą złoża borowiny,
- od zachodu: granica torfowiska Solne Bagno, złoża borowiny leczniczej Kołobrzeg - Mirocice,
- od północy: plaża Morza Bałtyckiego.

Ekopark Wschodni - widok z kładki

Północną część Ekoparku stanowi wąska strefa brzegowa ukształtowana w wyniku działalności morza i wiatru w postaci pozbawionej roślinności plaży. Sporadycznie spotkać tu można nieliczne: solankę kolczystą, łobodę nadbrzeżną, rukwiel nadmorską, honkenię piaskową.
Dalej występuje pas mierzejowych wydm i odcinków brzegu klifowego. Wydmy porasta roślinność nosząca cechy piaskowej - halofilnej, sosny karłowate i inne. Są tu zarośla rokitnika zwyczajnego i wierzby piaskowej.
Wał wydmowy o strukturze pochodzenia eolicznego, o zmiennej szerokości w wyniku abrazji, od północy posiada charakter wydmy białej, natomiast od południa - wydmy szarej (z charakterystyczną florą i fauną). Na wschód od grobli nad brzegiem klifowym istnieją pozostałości dawnych ogrodów działkowych. Roślinność pierwotna uległa tu prawie całkowitemu zniszczeniu - przeważają drzewa owocowe.

Kosaciec żółty w Ekoparku Wschodnim

W części zachodniej i środkowej użytku występują torfowiska niskie, z zaroślami wierzby, trzciny, turzyc i innymi. Są to tereny lęgowe wielu gatunków ptaków. Na terenach wyższych w południowej części użytku znajdują się lasy liściaste z przewagą buka zwyczajnego i dębu szypułkowego (niektóre mają ponad 150 lat), z dużą ilością pnączy (wiciokrzew pomorski i bluszcz pospolity, chmiel zwyczajny, miejscami powojnik pnący).
Występuje tu wiele drzew o rozmiarach pomnikowych oraz rośliny podlegające ochronie takie jak wiciokrzew pomorski a z roślin zielnych marzanka wonna czy storczyki.

Wełnianka wąskolistna w Ekoparku

Do cenniejszych gatunków flory należą: arcydzięgiel litwor nadbrzeżny, bobrek trójlistkowy, centuria pospolita, pływacz zachodni, kruszczyk rdzawoczerwony, kruszczyk szerokolistny, podkolan biały, podkolan zielonawy, solanka kolczysta, turówka wonna, turzyca dwustronna, turzyca piaskowa, paprotka zwyczajna, porzeczka czarna, kalina koralowa, kruszyna pospolita, konwalia majowa, żywiec cebulkowy, tojeść gajowa, przetacznik górski, krwawnik kichawiec, rzeżucha leśna, rzeżucha łąkowa, wierzbownica błotna, sit Gerarda, szelężnik większy, rutewka orlikolistna, łuskiewnik różowy, złoć pochwolistna.

Ekopark Wschodni - łęg jesionowo - olszowy

Dawniej znajdowało się tu stanowisko wymarłego dziś całkowicie w Polsce derenia szwedzkiego. Jego ostoją był las dębowo - mieszany na zachód od Podczela. Roślina ta porastała dawne torfowisko z florą słonoroślową.

Na pniach starych dębów w południowej części Ekoparku odnaleźć można rzadkie i chronione gatunki mchów m.in. gładysz paprociowaty i miecherę spłaszczoną i wątrobowców: nowellia krzywolistna i miedzik płaski.

Na obszarze Ekoparku występują rzadko spotykane grzyby m.in. grzybówka trzcinowa, gwiazdosz potrójny, kisielnica przezroczysta, kisielnica trzoneczkowa, kruchaweczka piaskowa, mitrówka półwolna, naparstniczka stożkowa, ozorek dębowy, smardz jadalny, smolucha bukowa, soplówka bukowa, soplówka jeżowata, suchogłówka korowa, szczeciniak żółtobrzegi, twardziak tygrysi, workotrzęsak galaretowaty, żagwica listkowata, ciżmówka szkarłatna i inne.

Porosty: otwornica dziurawa, pawężnica łuseczkowata, pawężnica pergaminowa, literak właściwy, mąkla tarniowa, pałecznik zielony, brodaczka zwyczajna, odnożyca bałtycka, odnożyca kępkowa, biedronecznik zmienny, biedronecznik Jeckera, kobiernik orzęsiony, nibypłucnik wątpliwy, przystrumycznik pustułkowy.

Teren Ekoparku Wschodniego jest ważnym żerowiskiem na trasie wędrówek ptaków brodzących, blaszkodziobych i siewkowych chronionych przez Unię Europejską. Ekopark stanowi również ostoję dla płazów bezogonowych, które na tym terenie znajdują enklawy dogodne dla rozrodu.

Przewiduje się powiększenie obszaru Ekoparku po jego zachodniej stronie (obszar zaznaczony na mapie kolorem żółtym).

Na terenie Ekoparku Wschodniego stwierdzono występowanie następujących gatunków zwierząt:

Ssaki Mammalia
21 gatunków ssaków (poza nietoperzami), co stanowi 23% wszystkich występujących w Polsce gatunków ( karczownik, lis, jenot, borsuk, kret europejski, kuna leśna, kuna domowa, tchórz, gronostaj, łasica, mysz polna, norka amerykańska, nornik północny, ryjówka aksamitna, ryjówka malutka, rzęsorek rzeczek, dzik, łoś, jeleń, sarna, wiewiórka pospolita). W trakcie waloryzacji spotkano 3 przedstawicieli tej gromady, natomiast pozostałe dane pochodzą z dostępnej literatury.

Nietoperze: nocek duży, nocek Natterera, nocek rudy, gacek brunatny. Ze względu na niewielką odległość miejsc zimowania, istnieje duże prawdopodobieństwo, iż teren Ekoparku Wschodniego stanowi miejsce rozrodu w/w gatunków, a na pewno jest doskonałą bazą żerowiskową.

Ptaki Aves
Odnotowano 149 gatunków ptaków (w tym przynajmniej 81-82 gatunki lęgowe), tj. ok. 35% wszystkich stwierdzonych dotychczas w Polsce gatunków. W trakcie waloryzacji zaobserwowano tu 95 gatunków ptaków, natomiast o pozostałych gatunkach znaleziono dane w dostępnej literaturze. Występuje tu 55 gatunków ptaków typowo mokradłowych, spośród nich 43 gatunki tu gniazdują.
Do cenniejszych gatunków ptaków należą: błotniak stawowy, brodziec piskliwy, czajka, gągoł, myszołów, perkoz rdzawoszyi, perkozek, słonka, zausznik.

Poza tym występują tu: bąk, biegus zmienny, bielik, bocian czarny, krwawodziób, brzęczka, cyraneczka, cyranka, czapla siwa, czernica, derkacz, dziwonia, gąsiorek, głowienka, krakwa, kropiatka, kszyk, kulik wielki, mewa siwa, śmieszka, mewa srebrzysta, ohar, płaskonos, remiz, rybołów, sieweczka obrożna, strumieniówka, świstun, trzciniak, wąsatka, wodnik, zimorodek, żuraw.

Gady Reptilia
5 gatunków gadów - padalec zwyczajny, jaszczurka żyworodna, jaszczurka zwinka, zaskroniec zwyczajny, żmija zygzakowata - co stanowi 50% wszystkich występujących w Polsce gatunków.

Płazy Amphibia
9 gatunków płazów: traszka grzebieniasta, traszka zwyczajna, ropucha szara, grzebiuszka ziemna, żaba trawna, żaba śmieszka, żaba jeziorkowa, żaba wodna, żaba moczarowa. Płazy obok ptaków są najlepszymi bioindykatorami zmian zachodzących w środowisku.

Ryby Pisces
7 gatunków ryb: karp dziki, lin, karaś, węgorz europejski, ciernik, piskorz, koza.

Mięczaki Mollusca
Z mięczaków występują tu: ślimak winniczek, ślimak zaroślowy, wstężyk, ślinik wielki, pomrów. Poza tym błotniarka stawowa, zatoczek pospolity i zatoczek rogowy

Owady Insecta
Chrząszcze (Coleoptera): pływak żółtobrzeżek, Pływak - Dytiscus semisulcatus, pływak - Dytiscus semisulcatus, kałużnica czarna, kałużnik biegaczowaty, kozioróg dębosz, kostrzeń baryłkowaty, biegacz gajowy, biegacz granulowany, biegacz ogrodowy, biegacz skórzasty, biegacz złocisty, biegowiec osowaty, ciołek matowy, cisawka żałobna, grzybiec, grzybomirek pospolity, pachnica próchniczka, biedronka siedmiokropka, żuk wiosenny, rzęsielnica, rynnica olchówka, wonnica piżmówka.

Błonkoskrzydłe (Hymenoptera): pszczoła miodna, szerszeń groźny, trzmiele (bez określenia gatunku), trzmielce (bez określenia gatunku), komar niemalaryczny.

Motyle (Lepidoptera): niestrzęp głogowiec, bielinek kapustnik, czerwończyk nieparek, zorzynek rzeżuchowiec, rusałka pawik, rusałka osetnik, rusałka żałobnik, rusałka ceik, rusałka kratkowiec, rusałka pokrzywnik, rusałka admirał, trociniarka czerwica.

Inne : chruścik - Oecetis testacea,

Mapa: Granice użytku ekologicznego (rezerwatu) wg. Studium z 2013 r. - kolor fioletowy

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Kołobrzeg z roku 2013, zawiera na str. 324 wskazówkę do przyszłych opracowań planistycznych cyt. "Analiza granic obszaru "Ekopark Wschodni" wraz z ich potencjalną zmianą polegającą na między innymi wyłączeniu istniejącego na tym obszarze złoża borowiny." Intencje takiego zapisu nie są jasne.
Z dokumentów Studium wynika, że przewiduje się zmniejszenie obszaru chronionego w formie użytku ekologicznego albo ewentualnego rezerwatu z dotychczasowych 381 ha do ok. 140 ha. Przewidywane granice obszaru chronionego oznaczone są na mapie kolorem fioletowym.

Mapa: Granice użytku ekologicznego i rezerwatu wg. waloryzacji przyrodniczej NOF z 2015 r. Granice rezerwatu oznaczone kolorem zielonym.

Waloryzacja przyrodnicza Nadmorskiego Obszaru Funkcjonalnego (NOF) wykonana w 2015 r. wskazuje na potrzebę kontunuacji ochrony dotychczasowego obszaru użytku ekologicznego "Ekopark Wschodni" oraz na powiększenie obszaru użytku w części zachodniej aż do OSW "Arka". Jednocześnie proponuje się wydzielenie części obszaru, którego właścicielem są Lasy Państwowe w celu utworzenia rezerwatu leśnego "Podczele".

Mapa: Granice użytku ekologicznego Ekopark Wschodni

W dniu 13 września 2017 r. rada miasta Kołobrzegu znowelizowała swoją uchwałę z 1996 r. o utworzeniu użytku ekologicznego "Ekopark Wschodni", doprowadzając ją do zgodności z ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.
Uchwała określa m.in. granice użytku na podstawie współrzędnych punktów geodezyjnych oraz uaktualnia zakazy obowiązujące na terenie użytku ekologicznego w brzmieniu zgodnym z obowiązującą ustawą.
Uchwała nr XXXV/529/17 z dnia 13 września 2017 r.

Katastrofa w Ekoparku >>>